Zakrzepica żył głębokich – czynniki ryzyka u kobiet

Czy wiesz, że kobiety są bardziej narażone na zakrzepicę żył głębokich niż mężczyźni? Jeśli planujesz ciążę, stosujesz antykoncepcję hormonalną lub prowadzisz siedzący tryb życia, warto poznać czynniki ryzyka tej choroby. Zakrzepica, czyli powstawanie skrzepów krwi w żyłach, może być niebezpieczna, ale świadomość zagrożeń pozwala jej zapobiegać. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, dlaczego kobiety są szczególnie narażone i co możesz zrobić, by zmniejszyć ryzyko.

Co to jest zakrzepica żył głębokich?

Zakrzepica żył głębokich (DVT – Deep Vein Thrombosis) to stan, w którym w żyłach, najczęściej kończyn dolnych, tworzą się skrzepy krwi. Mogą one utrudniać przepływ krwi, a w najgorszym przypadku oderwać się i dotrzeć do płuc, powodując zatorowość płucną – stan bezpośredniego zagrożenia życia. Objawy zakrzepicy to m.in.:

• obrzęk, ból lub tkliwość nogi (często w łydce),
• ciepłota i zaczerwienienie skóry w miejscu zakrzepu,
• uczucie ciężkości w nodze.

Nie zawsze jednak zakrzepica daje wyraźne objawy, dlatego tak ważna jest profilaktyka, zwłaszcza jeśli należysz do grupy podwyższonego ryzyka.

Dlaczego kobiety są bardziej narażone na zakrzepicę?

Kobiecy organizm jest pod wpływem hormonów, które mają ogromny wpływ na układ krążenia. Estrogeny, obecne zarówno naturalnie, jak i w tabletkach antykoncepcyjnych czy hormonalnej terapii zastępczej, zwiększają krzepliwość krwi. To mechanizm ewolucyjny, który miał chronić kobiety przed nadmierną utratą krwi podczas porodu, ale dziś – w połączeniu z innymi czynnikami – może prowadzić do zakrzepicy.

Główne czynniki ryzyka u kobiet

Oto najważniejsze czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia zakrzepicy u kobiet:

• Antykoncepcja hormonalna i HTZ – tabletki, plastry czy zastrzyki zawierające estrogen zwiększają ryzyko zakrzepicy nawet 3-5 razy.
• Częste podróże lub długie unieruchomienie – praca zdalna, wielogodzinne siedzenie przed komputerem lub loty samolotem sprzyjają zastojom krwi w żyłach.
• Ciąża i połóg – w ciąży ryzyko zakrzepicy wzrasta 5-10 razy ze względu na zmiany hormonalne i ucisk macicy na żyły.
• Otyłość i brak ruchu – nadwaga obciąża układ żylny, a brak aktywności osłabia przepływ krwi.
• Genetyczne skłonności – jeśli w rodzinie występowały przypadki zakrzepicy, możesz być bardziej narażona.
• Palenie papierosów – nikotyna uszkadza ściany naczyń krwionośnych i zwiększa krzepliwość.

Planujesz ciążę? O tym musisz wiedzieć!

Jeśli, podobnie jak ja, myślisz o macierzyństwie, warto przygotować się do ciąży pod kątem zdrowia żył. Ciąża to piękny czas, ale też duże obciążenie dla układu krążenia. Oto, co możesz zrobić, by zmniejszyć ryzyko zakrzepicy:

• Przed ciążą: Jeśli stosujesz antykoncepcję hormonalną, porozmawiaj z lekarzem o ewentualnym odstawieniu jej na kilka miesięcy przed planowanym zajściem w ciążę.
• W trakcie ciąży: Noś wygodne, nieuciskające ubrania i rajstopy przeciwżylakowe (jeśli lekarz zaleci). Ruszaj się regularnie – spacery, joga dla ciężarnych i pływanie świetnie poprawiają krążenie.
• Po porodzie: W połogu ryzyko zakrzepicy jest nadal wysokie, dlatego warto jak najszybciej wrócić do delikatnej aktywności.

Jak dbać o żyły na co dzień?

Nawet jeśli nie jesteś w ciąży i nie bierzesz hormonów, warto wprowadzić nawyki, które wspierają zdrowie żył:

• Ruszaj się regularnie – jeśli pracujesz zdalnie, rób przerwy co godzinę na krótki spacer lub proste ćwiczenia nóg.
• Pij wodę – odpowiednie nawodnienie zapobiega zagęszczaniu się krwi.
• Unikaj długotrwałego siedzenia w jednej pozycji – jeśli musisz długo siedzieć, poruszaj stopami i napinaj łydki.
• Stosuj dietę przeciwzapalną – jedz więcej ryb, orzechów, owoców jagodowych i warzyw, które wspierają krążenie.

Kiedy udać się do lekarza?

Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, takie jak silny ból nogi, asymetryczny obrzęk lub duszności, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Lekarz może zlecić badanie USG żył (tzw. Doppler) lub oznaczenie D-dimerów we krwi.

Podsumowanie: Wiedza to Twoja broń!

Zakrzepica żył głębokich to poważna choroba, ale świadomość czynników ryzyka pozwala jej zapobiegać. Jeśli jesteś kobietą w wieku rozrodczym, stosujesz antykoncepcję hormonalną lub planujesz ciążę, warto porozmawiać z lekarzem o profilaktyce. Pamiętaj, że codzienne nawyki – ruch, dieta i unikanie długotrwałego unieruchomienia – mają ogromne znaczenie. Dbaj o siebie, bo Twoje zdrowie jest najważniejsze!

Masz doświadczenia z zakrzepicą lub pytania? Podziel się w komentarzu – chętnie porozmawiamy!

Helen

Cześć! Mam na imię Helen – witaj w moim kawałku Internetu, gdzie kobiecość spotyka się z codziennością, a troska o siebie staje się czymś naturalnym, a nie luksusem.

Z wykształcenia jestem… właściwie nie to się tu liczy. Z wyboru – jestem kobietą, która lubi wiedzieć jak działa ciało, emocje i relacje. Kiedyś ciągle szukałam odpowiedzi w googlach – dziś tworzę to miejsce, żebyś Ty nie musiała ich szukać sama.

Piszę o tym, co bliskie:

• zdrowiu i urodzie, ale bez ściemy i wciskania „cudów za 199 zł”,

• ciąży i kobiecym ciele – z szacunkiem i normalnością,

• związkach – bo wiemy, że czasem kocha się z całych sił, a czasem po prostu ma się ochotę wyjść z domu w kapciach,

• i o codziennych poradach, które ułatwiają życie, kiedy masz dość chaosu i nadmiaru wszystkiego.

Czytaj także  Wpływ alkoholu i innych używek na życie seksualne

Nie jestem psycholożką ani lekarką. Jestem kobietą, która przeszła swoje, nadal się uczy, i dzieli się tym, co naprawdę działa.

Jeśli masz ochotę na miejsce, gdzie możesz odetchnąć, znaleźć inspirację i poczuć, że nie jesteś sama – to jesteś we właściwym miejscu. 🩷

Rozgość się!